احکام تقلید2
متن آموزشی احکام تقلید
***********************************
مکلّف کیست؟
افراد عاقل و بالغ مکلّفند؛ یعنی نسبت به احکام وظیفه دارند و باید به واجبات عمل کنند و از محرمات بپرهیزند.
سنّ بلوغ
پسرها، پس از تمام شدن پانزده سال و دخترها، پس از نه سالگی بالغ می باشند و باید تمام وظایف شرعی را انجام دهند، گرچه، کودکانِ کمتر از این سن هم اگر کارهای نیک، مانند نماز را بطورصحیح انجام دهند، پاداش و ثواب خواهند داشت. باید توجه داشت که سن بلوغ، به سال قمری حساب می شود و چون هر سال قمری سیصد و پنجاه و چهار روز و شش ساعت است، ده روز و هیجده ساعت از سال شمسی کمتر می باشد، بنابراین، با کم کردن نود و شش روز و هیجده ساعت از نه سال شمسی، نه سال قمری به دست می آید، و با کم کردنصد و شصت و شش روز و شش ساعت از پانزده سال شمسی، پانزده سال قمری معلوم خواهد شد.
فرق بین «احتیاط واجب» و «احتیاط مستحب»
«احتیاط مستحب» همیشه همراه با فتواست؛ یعنی در آن مسأله، مجتهد پس از اظهارنظر، راه احتیاط را هم نشان داده است و مقلّد می تواند در آن مسأله، به فتوای مجتهد و یا به احتیاط عمل کند و نمی تواند به مجتهد دیگری رجوع کند، مانند این مسأله:
«ﺍﮔﺮ ﻧﺪﺍﻧﺪ ﺑﺪﻥ ﻳﺎ ﻟﺒﺎﺳﺶ ﻧﺠﺲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻧﺠﺲ ﺑﻮﺩﻩ، ﻧﻤﺎﺯ ﺍﻭﺻﺤﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻭﻗﺖ ﺩﺍﺭﺩ، ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ. » «ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻭﺍﺟﺐ» ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻓﺘﻮﺍ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻘﻠّﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ: «ﺍﺣﺘﻴﺎﻁ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﺮﮒ ﺩﺭﺧﺖ ﺍﻧﮕﻮﺭ، ﺍﮔﺮ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺠﺪﻩ ﻧﻜﻨﻨﺪ. » ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ
ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺴﻰ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ، ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻣﻌﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺧﻮﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻜﺮﺩﻩ، ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﻋﻠﻢ، ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺍﻟﺸﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺞ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ، ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺍﻭ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﻣﻘﻠّﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ (ﻗﺪﺱ ﺳﺮﻩ) ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﻓﺘﻪ، ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ، ﻳﺎ ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺯﻧﺪﻩ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﺮﺟﻊ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.
**********************************
تهیه و تنظیم: شیخ محمد حسین درویش پور کاخکی
منبع : آموزش احکام فلاح زاده صفحات ۲۰ الی ۲۲
