احکام تقلید

تقلید به معنای پیروی کردن و دنباله روی است و در اینجا پیروی از «فقیه» می باشد؛ یعنی انسان کارهای خود را مطابق فتوای مجتهد انجام دهد.
1- کسی که مجتهد نیست و نمی تواند احکام و دستورهای الهی را بدستآورد باید از مجتهد تقلید کند.
2- وظیفه اکثر مردم تقلید است چون افراد کمی هستند که بتوانند در احکام، اجتهاد کنند.

3- به مجتهدی که دیگران از او تقلید می کنند «مرجع تقلید» می گویند.

4- مجتهدی که انسان از او تقلید می کند بنابر احتیاط واجب باید دانش فقهی او از سایر مجتهدین زمان خود بیشتر باشد.

توضیح شرایط مرجع تقلید

1- شخص عادل در مرتبه ای از تقوا قرار دارد که در پی انجام واجبات و پرهیزاز گناهان است و نشانه عدالت آن است که گناهان کبیره «(1)» را انجام نمی دهد، و گناه صغیره را تکرار نمی کند.
می توانند در علوم اسلامی تا اجتهاد پیش بروند و احکام خدا را از منابع آن (قرآن و روایات) استخراج کنند و از کسی تقلید نکنند.
2- ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮﻍ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻤﻰ ﻛﺮﺩﻩ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﺭﺍ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﻛﻪ ﻓﻮﺕ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﺪ.
3- ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪﺵ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﻭﺩ، ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺯﻧﺪﻩ، ﺑﺮ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻭﻯ ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ.
4- ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻴﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﻣﻴﺖ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻓﺘﻮﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪﻳﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻨﮓ ﻭﺻﻠﺢ ﻭ... ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺯﻧﺪﻩ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﺪ.
5- ﻣﺠﺘﻬﺪﻯ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺮﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻌﻔﺮﻯ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺍﻣﺎﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﭘﺲ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ، ﺑﻪ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﺍﺯﺩﻩ ﺍﻣﺎﻣﻰ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ.
6- ﺍﺳﻠﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺭﺍ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺧﻠﻘﺖ ﻭﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﺴﺆﻭﻟﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻄﻴﺮ ﻭ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻣﺮﺟﻌﻴّﺖ، ﺍﺯ ﺩﻭﺵ ﺑﺎﻧﻮﺍﻥ، ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﻠﺎﻡ ﺑﺎﻧﻮﺍﻥﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺳﻠﺎﻣﻰ ﺗﺎ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﻥ (ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ) ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺴﻰ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻜﻨﻨﺪ.
7- ﺍﻋﻠﻢ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺍﺣﻜﺎﻡ (ﺍﺯ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ) ﺍﺯ ﻣﺠﺘﻬﺪﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺳﺘﺎﺩﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
8- ﺑﺮ ﻣُﻜﻠّﻒ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺍﻋﻠﻢ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﺪ.
8- بر مُکلّف واجب است که جهت شناختن مجتهد اعلم جستجو کند.
9- انسان در تقلید مستقل است و تابع دیگران نمی باشد، مثلًا زن در این مسأله تابع شوهر نیست و هر کس را دارای شرایط تشخیص داد از او تقلید می کند هرچند شوهرش مقلد مجتهد دیگری باشد.
‐‐--‐---------------------------------------------

1_ گناه کبیره، گناه بزرگ است که بر آن وعده عذاب و آتش داده شده است؛ مانند: دروغ و تهمت غیر آن را گناه صغیره گویند.
منبع : صفحات ۱۵ الی ۱۸ کتاب آموزش احکام
===================
تهیه و تنظیم: شیخ محمد حسین درویش پور کاخکی