به موارد زیر نمى توان فطریه داد:
1/به پدر و مادر
2/فرزند و نوه فقیر
3/متجاهر به فسق.(کسی که آشکارا گناه میکند)
4/غیر سید به سید.
5/به کسى که فقیر نیست.
6/کسى که فطریه را در جهت معصیت مصرف مى کند.
منبع : احکام دو دقیقه ای
به موارد زیر نمى توان فطریه داد:
1/به پدر و مادر
2/فرزند و نوه فقیر
3/متجاهر به فسق.(کسی که آشکارا گناه میکند)
4/غیر سید به سید.
5/به کسى که فقیر نیست.
6/کسى که فطریه را در جهت معصیت مصرف مى کند.
منبع : احکام دو دقیقه ای
اگر منظور شبهه کننده این است که ایرانیان از آداب و رسوم خاص عربها پیروی میکنند؛ بطلان چنین ادعایی واضح است؛ زیرا ایرانیان از آداب و رسوم خاص عربها پیروی نمیکنند، اگرچه استفادة ملّتها از آداب و رسوم ممدوح و پسندیدة یکدیگر، مانعی ندارد.
و اگر منظور این است که ایرانیان از دینی پیروی میکنند که به زبان عربی نازل شده است، در پاسخ میگوییم: این عمل، پیروی از قوم عرب نیست. بلکه پیروی از دستورهای پروردگار متعال است. این دستورها در هر منطقهای به زبان مردم همان منطقه نازل میشد؛ اما به یک قوم یا قبیله اختصاص نداشت و برای همه بشر بود؛ زیرا دین قوانین کلّی الهی برای زندگی بشر است و با تفاوت منطقه، زبانها و … تغییر نمیکند و همه باید از آن پیروی کنند. مردم عصر حضرت موسی (ع) یا عیسی (ع) به هر زبانی که بودند وقتی پیام تورات یا انجیل به آنان میرسید باید به آن عمل میکردند، قرآن کریم نیز تورات را نور و هدایت همه مردم معرفی میکند و میفرماید: «مَنْ أَنْزَلَ الْکِتابَ الَّذی جاءَ بِهِ مُوسى نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاس(انعام: 91)؛ چه کسى کتابى را که موسى آورد، نازل کرد؟! کتابى که براى مردم، نور و هدایت بود»، آیا این معقول است که بگوییم: در زمان حضرت موسی ع یا عیسی ع فردی که به زبان دیگری سخن میگفت، به دلیل تفاوت در زبان میتوانست از پیروی این ادیان و دستوارت آنان سر باز زند؟ دین اسلام هم اختصاص به زبان یا قوم خاصی ندارد؛ اگر چنین بود پیامبر اسلام سران دیگر سرزمینها مثل ایران و روم را به اسلام دعوت نمی کرد، یا اسلامِ افرادی مانند سلمان فارسی را نمیپذیرفت. علامه طباطبایی در این باره میفرماید: « اینها اقوامى که اهل زبان خود نبودهاند را نیز دعوت مىکردند، مثلا ابراهیم خلیل با اینکه خود،” سریانى” زبان بود، عرب حجاز را به عمل حج دعوت نمود، و موسى با اینکه” عبرى” بود، فرعون و قوم او را که” قبطى” بودند به ایمان به خدا دعوت فرمود، و پیغمبر بزرگوار اسلام هم یهود عبرى زبان و نصاراى رومى زبان و غیر ایشان را دعوت فرمود، و هر که از ایشان که ایمان مىآورد ایمانش را مىپذیرفت، همچنین دعوت نوح، که از قرآن کریم، عمومیت دعوت او استفاده مىشود، و دیگران».1*
علاوه بر این، متون قطعی دین اسلام دلالتی بر اختصاصی بودن آن به عربها ندارد، بلکه بعکس شاهدی بر عمومیّت دین اسلام برای همه بشر است، برای نمونه:
بنابر این دین اسلام اختصاص به قوم عرب نداشته و هدایت برای همه جهانیان است و ایرانیان نیز عربپرست نیستند، بلکه خداپرست بوده و از دستورات خداوند متعال و دین جاودانة اسلام اطاعت میکنند که از طریق وحی و به زبان عربی بر پیامبر اسلام (ص) برای هدایت همه بشریّت نازل شده است.
1*ر.ک: محمدحسین طباطبایى، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمد باقر موسوى، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج 12، ص 19.
منبع:مرکز پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی
اگر به دلیلی غیر از بیماری نیاز پیدا کردی روزه را نگیری 21/5 کیلومتر از خانه دور شو روزه را افطار کن و بازگرد.
آخر این چه حکمی است؟بیرون رفتن از خانه چه تغییری در جسم و روح و مال و زمان ایجاد میکند؟غیر از اتلاف وقت هیچ نیست!!!
پاسخ:
مسافرت در ماه رمضان به قصد فرار از روزه مکروه است، اما حرام نیست، شرط خارج شدن از وطن برای خوردن روزه پیش از ظهر است، یعنی فردی که میخواهد به سفر برود، تا پیش از ظهر اگر وطن خود را ترک کرد، روزهاش را میتواند بخورد وگرنه اگر اذان ظهر را در وطن بماند و پس از اذان بخواهد به سفر برود، دیگر حق خورردن روزه را ندارد، حتما باید روزه بگیرد. اما اینکه سوال فرموده اند بیرون رفتن از خانه چه تغییری در جسم و روح و مال و زمان ایجاد می کند درکش آنقدر ساده و توضیحش آنقدر سهل است که شاید مثل طرح همین سوال به قول سوال کننده مسخره باشد.
شریعت اسلام به دلایلی که یکی از آنها تامین رفاه حال مسافر است.در عبادات مسافر تخفیف قائل می شود تا مسلمان مسافر در سفر به خاطر انجام عبادات به سختی و مشقت دچار نشود.
مواردی مثل بیماری و اضرار به نفس از جمله مواردی هستند که شخص بدون گناه و کفاره می توانند روزه نگیرند تا بعد از برطرف شدن بیماری.
حال اگر شخصی به دلیلی غیر از اینها از وطن خود خارج می گردد تا مشمول حکم مسافر گشته و از تخفیفات آن استفاده کند' هر چند کاری مکروه انجام داده اماشریعت اسلام نه گردن شخص را می زند نه قضای روزه از گردن شخص بر میدارد.
این در واقع یک استفاده حقوقی از قانون روزه مسافر است.مثل بسیاری از شگرد های حقوقی که امروزه وکلا از آن استفاده می کنند ونه تنها خلاف قانون نیست بلکه شرایطی را فراهم می آورند تا مشمول یک قانون خاص شوند.
حال اگر طراح سوال آنرا مسخره می دانند بهتر است با افرادی که به هر دلیلی از این حکم استفاده می کنند صحبت کنند تا مجابشان کنند که چرا از وطن خود خارج می شوند تا مشمول حکم مسافر شوند.و از دین مبین نیز این توقع را نداشته باشند تا برای این اشخاص مجازات و تنبیه در نظر بگیرد زیرا: هر عقل سلیمی تایید خواهد کرد که اگر شخصی قصد روزه خواری عمدی و ترک دستور خداوند داشته باشد هیچ وقت این زحمت را به خود نمی دهد تا از شهر خارج شود و مشمول حکم مسافر گردد بلکه بدون تعارف چنانچه امروزه به وفور شاهد آن هستیم!! روزه نخواهد گرفت و حکم خداوند را زیر پا خواهد گذاشت.
نکته آخر اینکه وقتی تفکر و منطق قفل شده باشد ساده ترین و قابل درک ترین مسائل مسخره و دور از ذهن خواهند نمود.
منبع : احکام دو دقیقه ای
خدیجه سلام الله علیها
نزل جبریل علیه السّلام على النبیّ صلّى اللّه علیه و آله فقصّ علیه ما أرسل به، و جلس یحدّث رسول اللّه- صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-: إذ مرّت خدیجه فقال جبریل: من هذه یا محمّد؟ قال: هذه صدّیقه أمّتی؛ قال جبریل: إنّ معی إلیها رساله من الربّ- عزّ و جلّ- تقرئها السّلام و تبشّرها ببیت فی الجنّه من قصب بعید من اللّهب، لا لغب فیه و لا وصب
جبرئیل بر رسول خدا صلی الله علیه و آله فرود آمد و آن چه که براى او فرستاده شده بود بیان کرد و برسول خدا صلی الله علیه و آله حدیث مىگفت.
آن گاه خدیجه عبور کرد جبرئیل گفت: اى محمد صلی الله علیه و آله این کیست؟
فرمود: این راستگوترین امت من است.
جبرئیل گفت که از طرف خداى توانا و با عظمت، بوسیله من به او پیامى هست، به او سلام برسان و به خانهاى در بهشت از مروارید به او مژده ده که دور از شعله آتش و در او خستگى و بیمارى نیست.
منبع: روضه الواعظین-ترجمه مهدوى دامغانى، صفحه ۴۳۸، مجلس سى و دوم در مناقب آل محمد علیهم السلام
و رُوِیَ أَنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَى النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله فَسَأَلَ عَنْ خَدِیجَهَ فَلَمْ یَجِدْهَا فَقَالَ إِذَا جَاءَتْ فَأَخْبِرْهَا أَنَّ رَبَّهَا یُقْرِئُهَا السَّلَامَ
و روایت شده است که جبرئیل به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و در مورد خدیجه سلام الله علیها سؤال کرد و در آن هنگام خدیجه در خانه نبود. جبرئیل فرمود: چون خدیجه آمد به او خبر بده که خدایش به او سلام مىرساند.
منبع: بحارالأنوار، جلد ۱۶، صفحه ۸، باب ۵- تزوجه ص بخدیجه رضی الله عنها
روزه بر همه کسانى که شرایط لازم را دارند، واجب است؛ مگر بر کسانى که عذرهایى همچون بیمارى و ... دارند که البته آنها نیز باید حرمت این ماه را نگه دارند. در این بین عذرهاى بى اساسى وجود دارد که پذیرفته نیست، مانند: زمان امتحان،شغل هاى سخت،زمان کشاورزى،سحرى نخوردن،ضعیف بودن، عدم رضایت پدر یا شوهر، مسافر بودن تا قبل از حد ترخص و ... اگر کسى به بهانه هاى فوق روزه خود را بخورد کفاره دارد.
منبع: احکام دو دقیقه ای
برای تقویت معاش و گشایش_روزی در ماه مبارک رمضان، دعای «یا مُفَتِّحُ الْأَبْوَابِ» بسیار مؤثر است. این دعا را میتوانید هر شب بعد از نمازها یا در سحرگاهان بخوانید. همچنین خواندن سورهی واقعه هر شب در این ماه، برای افزایش روزی توصیه شده است (منبع: ثواب الاعمال، شیخ صدوق).
صدقه دادن به ویژه در روزهای پنجشنبه و جمعه نیز از اعمالی است که در روایات برای گشایش روزی بسیار تأکید شده است (کافی، جلد ۴)
از طرف دیگر به دعا خیلی سفارش شده است که در این ماه زیاد دعا کنید. مثلاً راجع به قرآن صاعد، امامعلی(ع) می فرماید: «عَلَیکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِکَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ»
1/؛ در ماه رمضان زیاد دعا و استغفار کنید. یا در خطبه ای که پیغمبراکرم (ص) قبل از ماه مبارک رمضان خواندند، آمده است که حضرت فرمودند: «دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ»
2/؛ با همان تعبیر من که در ماه مبارک رمضان، حجابی در کار نیست و تمام حُجب برطرف می شود. اینکه گفتم: بررسی دعاهای ما در این ماه، هیچ معطّلی ندارد، برای همین است؛ تسریع در اجابت هم بعداز آن مطرح است. اگر من این تعبیر را بیان کنم، تعبیر ساده و پائینی است ولی خوب است، عبد، هر گره کوری که داشته باشد و در ماه مبارک رمضان با ربّ خود در میان بگذارد، آن را باز می کند. در روایات داریم که شب اوّل ماه مبارک رمضان، درهای آسمان ها باز می شود و تا آخرین شب ماه مبارک رمضان بسته نمی شود. در این زمینه روایات متعدّدی داریم. این اشاره به همین معناست که حُجب برطرف می شود و کنار می رود. حالا ممکن است این تعبیر کوتاه باشد؛ ولی گویای این است که من نشسته ام و دارم با خدای خود حرف می زنم، او هم حاضر است و دارد به حرف های من گوش می کند. اگر او را نمی بینم، او من را می بیند. اگر حرف های او را نمی شنوم، او حرف های مرا می شنود. چه بسا من نتوانم دردهای خودم را درست بگویم، ولی او بهتر از من بداند.
منابع :
الکافی، ج4، ص88- وسائل الشیعه، ج 10، 309- بحارالأنوار، ج 93، ص378
وسائل الشیعه، ج 10، ص313- بحارالانوار، ج93، ص356
همه مراجع (به جز سیستانى، مکارم و وحید): خیر، در حکم وطن محسوب نمى شود.
آیه اللَّه سیستانى: اگر براى مدت دو سال یا بیشتر، دو روز در هفته کاملًا مى ماند؛ آنجا در حکم وطن است.
آیه اللَّه مکارم: اگر براى مدت یک سال یا بیشتر، سه روز در هفته کاملًا مى ماند؛ آنجا در حکم وطن است.
آیه اللَّه وحید: اگر براى مدت یک سال یا بیشتر، چهار روز در هفته در سفر باشد؛ آنجا در حکم وطن است.
منبع : احکام کاربردی
حیفنون روزه بوده اما با شنیدن اذان ظهر ، افطار کرد گفتن پس چرا الآن افطار کردی؟ گفت : خب اذان گفتن گفتنش اینکه اذان_ظهر بود گفت : وای خداااااا ... چقدر شبیه اذان_مغرب بود
خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمیکند.
خوردن و آشامیدن هرچیزی روزه را باطل میکند؛ خواه کم باشد یا زیاد، خوردن آن معمول باشد یا نباشد مثل کاغذ و سنگ و...
اگر شخص موقعی که مشغول خوردن غذاست، بفهمد وقت اذان_صبح شده،
باید لقمـه را از دهان بیرون بیاورد.
و اگر عمداً آن را فرو ببرد، روزهاش باطل میشود.
منبع : احکام کاربردی
کسی که میداند روزه برای او ضرر دارد یا خوف ضرر داشته باشد باید روزه را ترک کند و اگر روزه بگیرد صحیح نیست بلکه حرام است، خواه این یقین و خوف از تجربهی شخصی حاصل شده باشد یا از گفتهی پزشک امین یا از منشأ عقلایی دیگر.
ملاک تأثیر روزه در ایجاد بیماری یا تشدید آن و عدم قدرت بر روزه گرفتن، تشخیص خود روزهدار نسبت به خودش است، بنابراین اگر پزشک بگوید روزه ضرر دارد، اما او با تجربه دریافته است که ضرر ندارد باید روزه بگیرد، همچنین اگر پزشک بگوید روزه ضرر ندارد ولی او بداند روزه برایش ضرر دارد یا خوف ضرر داشته باشد نباید روزه بگیرد
هرگاه عقیدهاش این بود که روزه برای او ضرر ندارد و روزه گرفت و بعد فهمید روزه برای او ضرر داشته باید قضای آن را به جا آورد.
پزشکانی که بیماران را از روزه گرفتن به دلیل ضرر داشتن منع میکنند گفتهی ایشان در صورتی معتبر است که اطمینان آور باشد یا باعث خوف ضرر شود و در غیر این صورت اعتباری ندارد.
منبع : احکام دو دقیقه ای