یکی از مناسبتهای مهم ماه ذیحجه نزول سوره «هل اتی» است که جایگاه عظیم اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله) را نشان میدهد. سوره «هل اتی» در تاریخ ۲۵ ذیحجه در شأن امیرمؤمنان علی(علیه السلام)، حضرت زهرا(سلام الله علیها) و فرزندان ایشان حسن و حسین(علیهماالسلام) پس از ایثار و از خودگذشتگی عجیبشان نازل شد.
خاتم بخشی حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) یکی از فضایل اختصاصی ایشان است که با نزول آیه ولایت «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ: ولىّ شما، تنها خدا و پیامبر او است و کسانى که ایمان آورده اند همان کسانى که نماز برپا مى دارند و در حال رکوع زکات مى دهند.» آیه 55 سورۀ مبارکۀ مائده بشارت ولایت و امامت حضرت داده شده است.
بیستوچهارم ذیالحجه روز مباهله نام گرفته است. در این روز که روز نزول آیه «تطهیر» نیز هست، خداوند بر ارزشها و فضیلتهای اهل بیت(ع) و جایگاه راستین آنان در درک و شناخت اسلام راستین مهر تأییدی دیگر زد. روایات فراوانی در منابع معروف و دست اول اهل سنّت و منابع اهل بیت(ع) آمده است، که با صراحت میگوید: آیه مباهله درباره حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نازل شده است.
امام موسی بن جعفر الکاظم، یا موسی کاظم ملقب به ابو ابراهیم، ابوالحسن و ابوعبدالله هفتمین امام شیعیان پس از پدرش امام جعفر صادق ( ع )است. تاریخ ولادت ایشان به روایتی در روز ۷ صفر سال ۱۲۸ ه.ق. و طبق قول برخی نیز بیستم ماه ذی الحجه سال ۱۲۸ هجری قمری در ابواء (منطقهای در میان مکه و مدینه) ذکر شده است. مادرش بردهای آزاد شده به نام حمیده بود که نامهای دیگری از قبیل حمیده بربریه و حمیده اندلسیه نیز برای او نقل شده است. اهل سنت به عنوان یک عالم دینی به امام موسی کاظم ( ع ) احترام میگذارند. زندگی ایشان همزمان با زندگی خلفای عباسی منصور، هادی، مهدی و هارونالرشید بود.
۱- حادثه غدیر در ۱۸ ذیالحجه سال ۱۰ هجری و حدود ۷۰ روز قبل از رحلت رسول گرامی اسلام (ص) اتفاق افتاد.
۲- مطابق آیه ۲۷ سوره مبارکه حج « وَأَذِّن فِى ٱلنَّاسِ بالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالًا وَ عَلَىٰ کُلِّ ضَامِرٍۢ یَأْتِینَ مِن کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍۢ» و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکبهای لاغر از هر راه دوری بسوی تو بیایند. رسول خدا (ص) پیش از آغاز سفر حج در سال دهم هجری، نامهها و نمایندگانی به اقصی نقاط بلاد اسلامی فرستادند و از مسلمانان خواستند تا هرکس توان شرکت در مراسم حج را دارد، در این مراسم باشکوه شرکت کند.
حرج جرداق و دفاع از مظلومیت امام علی (ع )
آقای دکتر محمد اسدی گرمارودی در کتاب( نقش غدیر در کمال انسان ها) مینویسد:
به جرج جرداق صاحب کتاب (الامام علی صوت العدالة الانسانیة) گفتند: شما یک مسیحی هستی و خیلی هم مذهبی نیستی چه شد که در مورد حضرت علی ع کتاب نوشتی؟
امام علی النقی ملقب به هادی (ع) در سال 212 هجری قمری در منطقه ای به نام صریا ، در نزدیکی شهر مدینه ، متولد شد . پدر بزرگوارش او را به زیباترین نامی که در خاندان رسالت سابقه داشت نامید و نام علی بر وی نهاد. بعضی ازالقاب ایشان ؛هادی، ناصح ، فقیه، امین، نقی، و مرتضی است؛ چنان که امروز بیشتر دوستداران اهل بیت (ع) حضرت را با لقب مشهور «هادی» می شناسند.
۱. شکى نیست که احکام الهى آسان است، ولى فرق است بین سهل بودن و سهل انگارى که برخى از مردم به تصور این که دین آسان است در احکام الهى سهل انگارى مى کنند.
۲. برخى از مردم که به ضوابط شرعى آشنایى ندارند، تصور مى کنند مذهبى ها سختگیرى مى کنند در حالى که دلیلى بر عملکرد خود ندارند.
۳. فراوانى گناه موجب حلال بودن نیست، اگر با گناه برخورد نشد، دلیل حلال بودن آن نیست. برخى از مردم تصور مى کنند رسم بودن و سنت هاى اجتماعى دلیل بر حلال بودن است، در حالى که چنین نیست.
۱. تسلیت به مصیبت دیدگان اعم از بزرگ و کوچک و زن و مرد، همچنین تسلیت صاحبان عزا به یکدیگر پس از دفن میّت مستحب است.[۸]
۲. ابراز همدردى با مصیبت دیدگان بر حسب شأنشان، متفاوت است، به عنوان مثال نسبت به کودک یتیم، دست کشیدن بر سر او مستحب است. البته در حصول ثواب تسلیت، صرف حضور نزد صاحب عزا و دیدار با او کفایت مى کند،[۹] هر چند ابراز همدردى با گفتن کلمات تسلى بخش افضل است. لکن برپایى مجلس سوگوارى و اطعام مردم از سوى صاحب عزا، استحباب ندارد؛ هر چند جایز است. به خصوص زمانى که بر اثر ترک آن آبروى صاحب عزا به خطر بیفتد.
۳. در استحباب تسلى دادن به مصیبت دیدگان، فرقى بین زن و مرد نیست.
۴. تسلیت دادن مستحب است، خواه پیش از دفن و خواه بعد از دفن.[۱۰]
۵. فرستادن غذا براى بستگان میت در مدتى که به قصد عزادارى نشسته اند، مستحب است.[۱۱]
۶. غذا خوردن نزد مصیبت زدگان مکروه است.[۱۲]
۷. صاحب عزا تا سه روز مناسب است براى عزا بنشیند.[۱۳]
۸. به صبر و فراموشى واداشتن صاحبان عزا از مستحبات مؤکد است.
منبع: احکام دو دقیقه ای