معنا و مفهوم وحدت و اتحاد شیعه و سنی
مسلمانان فرهنگ مشترکی داشته و از یک نوع جهان بینی برخوردار هستنند. همه آنان خدای یگانه را می پرستند و به نبوت رسول اکرم (ص) ایمان دارند. کتاب همه قرآن و قبله آنان کعبه است، مسلمانان با هم و مانند هم حج می گزارند و مانند هم نماز می خوانند و مانند هم روزه می گیرند ... و جز در اموری جزئی ، با هم اختلاف چندانی ندارند .
خورشید فروزان اسلام، در اوج تیرگی و ظلمت و جهل بشر طلوع کرد، نور امید و رهایی در دل انسان های اسیر جاهلیت تابیدن گرفت و دیدگانشان روشن گشت. نغمه ی توحید، سراسر گیتی را درنوردید و قوم ها و قبیله های پراکنده را با دعوت به اعتصام به ریسمان الهی، متحد و منسجم ساخت. این همه، به برکت میلاد نور، پیام آور توحید، رسول وحدت، حضرت محمّد (ص) بود که با بعثت خویش، شعار برادری و پیمان اخوت را برای جوامع بشری به ارمغان آورد. اکنون که بیش از 1400 سال از آن روزهای پرشکوه و به یادماندنی می گذرد، هنوز هم آن نغمه شورانگیز، قلب و اندیشه مؤمنان را به یکدیگر نزدیک می سازد. گرچه فِرق مختلف اسلامی خصوصاً شیعی و سنی، در روز ولادت آن حضرت، اختلاف نظر دارند، اما در سال و ماه ولادت اش تقریباً وحدت نظر است. اهل تسنن روز 12 ربیع‌الاول سال 570 م را و شیعیان روز 17 ربیع‌الاول همان سال را روز ولادتِ پیامبر خاتم (ص)می‌دانند. از همین رو فاصله بین 12 تا 17 ربیع الاول را هفته وحدت می نامند.
یکی از آموزه‌های مهم قرآن کریم وحدت است. هر چند واژه «وحدت» در قرآن به کار نرفته، اما با مضمون و محتواى دیگر آمده است. در آیه 103 آل عمران آمده است: "نعمت خدا بر خویشتن را بیاد آرید، آن گاه که دشمنان یکدیگر بودید، پس میان دل هاى شما الفت و مهربانى انداخت تا به لطف او برادران هم شدید." در حقیقت روش و منش الهى این است که از یک طرف مردم را به سعادت و علم و عمل دعوت مى کند و از طرف دیگر، از جهل، تفرقه و دشمنى بر حذر مى دارد. دشمنى در بین مردم عرب به خاطر تعصبات قومى، ریشه اى دیرینه داشته است، اما اسلام با بر شمردن هدف خلقت انسان و رسیدن به لقاء الله و وسیله و ابزار دانستن زندگى دنیوى آنها را به برادرى و برابرى دعوت کرد.
قرآن علاوه بر تأکید بر وحدت مسلمانان، در آیه 64 آل عمران به آنان توصیه مى نماید که با پیروان ادیان دیگر نیز بر اساس کلمه توحید، متحد باشند: " بگو: ای اهل کتاب، بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم ، و چیزی را با او شریک قرار ندهیم." به همین دلیل اختلافات جزیی نباید مانعی برای وحدت و همدلی بین مسلمانان باشد. مسلمانان فرهنگ مشترکی داشته و از یک نوع جهان بینی برخوردار هستنند. همه آنان خدای یگانه را می پرستند و به نبوت رسول اکرم (ص) ایمان دارند. کتاب همه قرآن و قبله آنان کعبه است، مسلمانان با هم و مانند هم حج می گزارند و مانند هم نماز می خوانند و مانند هم روزه می گیرند و مانند هم تشکیل خانواده می دهند و داد و ستد می نمایند و کودکان خود را تربیت می کنند و اموات خود را دفن می نمایند . و جز در اموری جزئی ، با هم اختلاف چندانی ندارند .
وحدت بین مسلمانان یک وحدت تاکتیکی و بنا بر مصالح سیاسی نیست. این وحدت مانند اتحاد دو گروه سیاسی برای رسیدن به یک هدف مشترک به صورت مقطعی نیست. به عنوان مثال اگر دو گروه سیاسی در جامعه اسلامی وجود داشته باشند که یکی بی دین و ملحد باشد و گروه دیگر مسلمان و موحد، اتحادی بین آنان برقرار نمی گردد. چنانکه امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با کمونیست های ایران که آنان نیز با نظام شاهنشاهی مبارزه می کردند، دست برادری نداد و آنان را متحد مبارزاتی مردم مسلمان قلمداد نکرد. چند ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از امام خمینی (ره) سؤال شد که آیا شما با عناصر مارکسیستی همکاری می کنید؟ ایشان در پاسخ فرمودند: "هدف های ما با هدف های آنها مختلف است، ما متکی بر اسلام هستیم و بر توحید و آنها مخالف با هر دو وجه آن هستند. احکام ما، احکام اسلام است و آنها اسلام را نمی پذیرند و لذا ما علاقه مند به همکاری با آنان نیستیم، وهمکاری نداریم و نخواهیم داشت...» (صحیفه نور، ج 4، ص 37) بر همین اساس وحدت مورد نظر نظام جمهوری اسلامی، وحدت تاکتیکی و موقت نیست، بلکه وحدتی عمیق و پایدار است که با ایجاد انسجام و همدلی لازم، زمینه و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادها در جهت پذیرش حقایق دین، آن هم با انتخاب آزاد افراد جامعه را بوجود می آورد. مهمتر از آن اینکه ایجاد وحدت، فی نفسه، بنا به فرمایش قرآن یکی از وظایف مهم مسلمانان است: «واعتصموا بحبل الله جمیعا ولاتفرقوا» ؛ (سوره آل عمران، آیه 103) همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و متفرق نشوید.
وحدت اسلامی در بین فِرق مختلف، به معنای دست برداشتن از اعتقادات مذهبی نیست. کسی از وحدت اسلامی این انتظار را ندارد که از میان مذاهب اسلامی یکی انتخاب شود، و سایر مذاهب کنار گذاشته شود. و یا مشترکات همه مذاهب گرفته شود، و مفترقات همه آنها کنار گذاشته شود، و مذهب جدیدی بدین نحو اختراع شود که عین هیچ یک از مذاهب موجود نباشد. بلکه منظور از وحدت شیعه و سنی کنار گذاشتن مسائل اختلافی و تکیه بر مشترکات و مبنا قرار دادن آنها در تعامل با یکدیگر و در مسائل مربوط به جهان اسلام و صحنه بین المللی است. به گونه ای که مسلمانان فارغ از اختلافات و با پرهیز از تفرقه در مسائل جهان اسلام همسو و هم جهت حرکت کنند. شیخ عاشور، معاون دانشگاه الازهر مصر و رئیس کمیته گفت و گوى بین مذاهب اسلامى، درباره وحدت بین فرق اسلامی مى گوید: "مقصود ما یکى کردن همه مذاهب و روى گردانى از مذهبى و روى آوردن به مذهب دیگر نیست; که این به بیراهه کشاندن اندیشه تقریب مذاهب است. هم سویی، باید بر پایه بحث و پذیرش علمى باشد تا بتوان با این اسلحه علمى به نبرد با خرافات رفت. و باید اندیشمندان هر مذهبى در گفت و گوى علمى خود، دانش خود را مبادله کنند تا در یک محیط آرام، بدانند، بشناسند، بگویند و نتیجه بگیرند."
وحدت بین مذاهب مختلف اسلامی، فرصت مناسبی است تا طرفین در محیطی سالم و دوستانه به بحث و ارائه مستندات علمی بپردازند. از همین رو وحدت، منافاتی با بیان حقایق و کتمان کردن حقایق ندارد، که اگر چنین شود نه تنها مطلوب نبوده که خود یکی از منکرات و از عوامل تفرقه می باشد. آیت الله خامنه ای ضمن تأکید فراوان بر حفظ وحدت در تعریف و تبیین وحدت، اظهار می‌دارند: "ما در مسئله وحدت، جدى هستیم. ما اتحاد مسلمین را هم معنا کرده‌ایم. اتحاد مسلمین، به معناى انصراف مسلمین و فِرَق گوناگون از عقاید خاص کلامى و فقهى خودشان نیست؛ بلکه اتحاد مسلمین به دو معناى دیگر است که هر دوى آن باید تأمین بشود: اول اینکه فِرَق گوناگون اسلامى (فرق سنى و فرق شیعه) حقیقتاً در مقابله با دشمنان اسلام، همدلى و همدستى و همکارى و همفکرى کنند. دوم اینکه فرق گوناگون مسلمین سعى کنند خودشان را به یکدیگر نزدیک کنند و تفاهم ایجاد نمایند و مذاهب فقهى را با هم مقایسه و منطبق کنند. بسیارى از فتاواى فقها و علما هست که اگر مورد بحث فقهى عالمانه قرار بگیرد، ممکن است با مختصر تغییرى، فتاواى دو مذهب به هم نزدیک شود." در جای دیگر بیان می‌دارند: "ما نمی‌گوییم که سنی‌های عالم بیایند شیعه بشوند یا شیعه‌های عالم دست از عقیده‌شان بردارند البته اگر یک سنی یا هر کسی تحقیق و تفحص کرد عقیده‌اش هر چه شد باید بر طبق عقیده و تحقیق خودش عمل کند تکلیف او با خدایش است. حرف ما در هفته وحدت و به عنوان پیام وحدت این است که مسلمانان بیایند با هم متحد بشوند و با یکدیگر دشمنی نکنند محور هم کتاب خدا و سنت نبی‌اکرم (ص) و شریعت اسلامی باشد. "
گوینده:
و سخن آخر اینکه حال که دشمنان اسلام از یکپارچگی و وحدت مسلمین هراس دارند، و با همان تز معروف "تفرقه بینداز و حکومت کن" وارد میدان شده اند، می بایست از اصول اشتراکی میان مذاهب و عقاید بر حق دین اسلام پیروی گردد. لذا اختلافات را ، در مسیر رقابت های سازنده قرار داده و اجازه داده نشود که اختلافات به تضادها ، تکفیرها ، تفسیق ها و بی محبتی ها مبدل گردد ، که خود عامل رکود، سقوط و انحطاط و نابودی می گردد.
منبع : https://parstoday.ir/dari/radio/uncategorised-i20278
