به مناسبت ۱۲ تیر، روز خانواده و تکریم بازنشستگان

  علم آموزی در پیری  قال رسول الله صلى الله علیه و آله:  مَن لَم یَطلُبِ العِلمَ صَغیرا فَطَلَبَهُ کَبیرا فَماتَ، ماتَ شَهیدا

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند:  هر که در دوران خردسالى علم نیاموزد و در بزرگسالى دنبال آن رود و [در ضمن تحصیل علم] بمیرد، شهید مرده است.

منبع: میزان الحکمه، جلد ۵، صفحه ۴۶۲، روایت ۹۲۵۷ 

داستان:  «سکّاکى» مردى فلزکار و صنعتگر بود. توانست با مهارت و دقت، دواتى بسیار ظریف با قفلى ظریف‌تر بسازد که لایق تقدیم به پادشاه باشد. انتظار همه گونه تشویق و تحسین از هنر خود داشت. با هزاران امید و آرزو آن را به پادشاه عرضه کرد. در ابتدا همان طورى که انتظار مى‏رفت مورد توجه قرار گرفت، اما حادثه‏اى پیش آمد که فکر و راه زندگى سکاکى را به کلى عوض کرد.  در حالى که شاه مشغول تماشاى آن صنعت بود و سکاکى هم سرگرم خیالات خویش، خبر دادند عالمى (ادیب یا فقیهى) وارد مى‏شود. همین که او وارد شد، شاه چنان سرگرم پذیرایى و گفتگوى با او شد که سکاکى و صنعت و هنرش را یکباره از یاد برد. مشاهده این منظره تحولى عمیق در روح سکاکى به وجود آورد.  دانست که از این کار تشویق و تقدیرى که مى‏بایست نمى‏شود و آن همه امیدها و آرزوها بى‏موقع است. ولى روح بلندپرواز سکاکى آن نبود که بتواند آرام بگیرد. حالا چه بکند؟ فکر کرد همان کارى را بکند که دیگران کردند و از همان راه برود که دیگران رفتند. باید به دنبال درس و کتاب برود و امیدها و آرزوهاى گمشده را در آن راه جستجو کند. هرچند براى یک عاقل مرد که دوره جوانى را طى کرده، با طفلان نورس همدرس شدن و از مقدمات شروع کردن کار آسانى نیست، ولى چاره‏اى نیست، ماهى‏ را هر وقت از آب بگیرند تازه است.  از همه بدتر اینکه وقتى که شروع به درس خواندن کرد، در خود هیچ گونه ذوق و استعدادى نسبت به این کار ندید. شاید هم اشتغال چندین ساله او به کارهاى فنى و صنعتى ذوق علمى و ادبى، او را جامد کرده بود. ولى نه گذشتن سن و نه خاموش شدن استعداد، هیچ کدام نتوانست او را از تصمیمى که گرفته بود باز دارد. با جدیت فراوان مشغول کار شد، تا اینکه اتفاقى افتاد:  آموزگارى که به او فقه شافعى مى‏آموخت، این مسأله را به او تعلیم کرد: «عقیده استاد این است که پوست سگ با دبّاغى پاک مى‏شود.»  سکاکى این جمله را ده ها بار پیش خود تکرار کرد تا در جلسه امتحان خوب از عهده برآید، ولى همین که خواست درس را پس بدهد این‏طور بیان کرد: «عقیده سگ این است که پوست استاد با دباغى پاک مى‏شود.»  خنده حضار بلند شد. بر همه ثابت شد که این مرد بزرگسال که پیرانه سر هوس درس خواندن کرده به جایى نمى‏رسد. سکاکى دیگر نتوانست در مدرسه و در شهر بماند، سر به صحرا گذاشت. جهان پهناور بر او تنگ شده بود. از قضا به دامنه کوهى رسید، متوجه شد که از بلندی قطره قطره آب روى صخره‏اى مى‏چکد و در اثر ریزش مداوم، صخره را سوراخ کرده است. لحظه‏اى اندیشید و فکرى مانند برق از مغزش عبور کرد، با خود گفت: دل من هر اندازه غیرمستعد باشد از این سنگ سخت‏تر نیست. ممکن نیست مداومت و پشتکار بى‏اثر بماند. برگشت و آن قدر فعالیت و پشتکار به خرج داد تا استعدادش باز و ذوقش زنده شد. عاقبت یکى از دانشمندان کم نظیر ادبیات گشت.

منبع: مجموعه ‏آثار استاد شهید مطهرى، جلد ‏۱۸ (داستان و راستان)، صفحه ۳۲۵