اصلح را از کلام امیر، بخوان!

این روزها بازار انتخاب اصلح داغ شده، حال آنکه انتخاب اصلح از زبان امیرالمؤمنین علیه السلام بهترین گزینه است.

ایشان در نهج‌البلاغه در نامه ها به این نکات اشاره کرده اند که چگونه یک فردشایسته با چه ویژگی‌هایی را برای برسرکار آوردن انتخاب کنیم، که از میان خروارها چند مورد را نام می‌بریم؛

۱. ساده زیستی و عدم ثروت اندوزی (نامه ۴۵) « اَلا وَ اِنَّ اِمامَکمْ قَدِ اکتَفی مِنْ دُنیاهُ بِطِمْرَیهِ،  وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَیهِ ؛ آگاه باش امام شما از  تمام دنیایش به دو جامه کهنه، و از خوراکش به دو قرص نان قناعت نموده » نکته اول آنست که اهل دنیا نباشد و ساده زندگی کند نه تجملاتی.

۲. محکم برخورد کردن با نزدیکانی که دارای فساد اقتصادی هستند. (نامه ۴۱) « لَوْ  اَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ فَعَلا مِثْلَ الَّذِی فَعَلْتَ، ما کانَتْ لَهُما عِنْدی  هَوادَةٌ، وَ لا ظَفِرا مِنّی بِاِرادَة؛ اگر حسن و حسینم آنچه را تو انجام دادی انجام می دادند، از من نرمشی نمی دیدند، و به مرادی نمی‌رسیدند» نکته دوم، اگر برادر فساد کرد برادر نشناسد.

۳. عدم همراهی و به کار گیری دنیا طلبان(نامه ۳۹) « فَاِنَّک قَدْ جَعَلْتَ دینَک تَبَعاً لِدُنْیا امْرِیء ظاهِر غَیهُ؛ تو دینت را تابع دنیای کسی نمودی که گمراهیش معلوم است » نکته سوم، دور و ورش را از مفسدین دنیا طلب پرنکند، هر چند مطیع باشد، که آن هم از منفعت طلبی‌اش خواهد بود.

۴. عقب نشینی نکردن در برابر دشمن(نامه ۳۸) « لاینْکلُ عَنِ الاَْعْداءِ ساعاتِ الرَّوْعِ؛ ساعات هولناک از دشمنان نهراسد و عقب ننشیند » نکته چهارم، از دشمن نترسد حتی اگر بمب اتم داشته باشد. به آیه "کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ " ایمان قلبی داشته باشد.

۵. به نظرات مردم اعتنا داشته باشد(نامه ۵۳) «وَ لَا تَقُولَنَّ إِنِّی مُؤَمَّرٌ آمُرُ فَأُطَاعُ؛ و مگوی که مرا بر شما امیر ساخته‏ اند و باید فرمان من اطاعت شود» نکته پنجم، فروتن و خاشع بودن در برابر مردم است که اگر نظر حقی از جانبی شنید، بپذیرد.

۶. به اقشار ضعیف توجه داشته و در صدد کاهش گرفتاری های مردم باشد(نامه ۵۳) «ثُمَّ اللهَ اللهَ فِی الطَّبَقَةِ السُّفْلَی… خدا را خدا را (در نظر داشته باش) درباره طبقه پایین اجتماع» نکته ششم، منافع خود را بر مردم ترجیه ندهد. در تلاش در رفع نیازها و گرفتاری های قشر ضعیف جامعه باشد.

۷. کینه و دشمنی بین مردم راه نیاندازد(نامه ۵۳) «أَطْلِقْ عَنِ النَّاسِ عُقْدَةَ کُلِّ حِقْد؛ گره هر کینه ای را در مردم بگشای. نکته هفتم، باعث اختلاف و دوقطبی سازی نشود و در صدد حل اختلافات بین مردم باشد.

۸. تلاش برای از بین بردن فساد(نامه ۵۳) «فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الأحْوَالِ؛ ریشه ستمکاریشان را با بریدن اسباب آن بخشکان» نکته هشتم، وقتی فسادی در دستگاه دید، بی تفاوت از کنارش نگذرد.

۹. سوء ظن به دشمن حتی هنگام صلح(نامه ۵۳) «وَ اتَّهِمْ فِی ذلِکَ حُسْنَ الظَّنِّ؛ و به دشمن خوش بین مباش» نکته نهم، اگر چراغ سبزی از جانب دشمن دید فکر نکند اصلاح شده است. توبه گرگ مرگ است.

۱۰. نظارت بر زیر دستان و انتخاب فرد شایسته برای خدمت به مردم(نامه ۵۳) « ثُمَّ انْظُرْ فِی أُمُورِ عُمَّالِکَ فَاسْتَعْمِلْهُمُ اخْتِبَاراً؛ سپس در امور کارمندانت بیندیش، و پس از آزمایش به کارشان بگمار» و نکته آخر، در انتخاب زیر دستان، فامیل‌بازی نکند و از روی دوستی کسی را به کاری نگمارد جز اینکه به شایسته بودنش در آن امور یقین داشته باشد.