سوال: چرا در زمان قدیم رویت ماه اول رمضان و آخر آن ساده بود و این حرف ها که امروزه درست شده است، را نداشت؟
پاسخ این پرسش را در کلامی از حضرت علی علیه السلام می یابیم:
حضرت علی علیه السلام فرمود: زمانی بر مردم خواهد آمد که چند گناه بزرگ و عمل زشت در بین آنها پدید می آید؛
کارهای زشت آشکار می گردد و معمولی می شود.
پرده های عفت و شرم پاره می گردد.
زنا کاری و تجاوزهای ناموسی علنی می شود.
مال های یتیمان را حلال می شمارند و می خورند.
رباخواری شیوع پیدا می کند.
در کیل و وزن ها، کم و کاست می کنند.
شراب را به اسم نبیذ حلال شمرده و می خورند.
رشوه را به عنوان هدیه و شیرینی می گیرند.
به نام امانت داری خیانت می نمایند.
مردها خود را به شکل زنان و زنان خویش را به صورت مردها درمی آورند.
به احکام و دستورات نماز بی اعتنائی می کنند.
حج خانه خدا را برای غیر خدا (برای ریا و یا تجارت) بجا می آورند.
سپس ادامه داد: کیفر این زشتی ها این است که خداوند آنها را از فیوضات خود محروم می کند، تا جائی که ماه (شوال) برای آنها مخفی می شود به طوری که گاهی دو شبه دیده می شود (که معلوم می شود روز عید فطر را به عنوان ماه رمضان روزه گرفته اند با اینکه روزه آن حرام بوده است) و زمانی شب اول رمضان مخفی می شود، که دو روز آن را روزه نگرفته و به عنوان آخر ماه شعبان می خورند و روز عید فطر را به خیال آخر ماه رمضان روزه می گیرند. در این وقت باید ترسید از اینکه خداوند به طور ناگهانی آنها را کیفر کند (مانند زلزله و طوفان و سیل). چرا که به دنبال آن کارها، بلاها مردم را فرا می گیرد، تا جایی که کسانی صبح سالم هستند ولی شب در دل خاک و قبر آرمیده اند و گاهی شب سالمند و بامدادان جزء مردگان هستند. وقتی چنین روزگاری پیش آمد، لازم است انسان همیشه وصیت کرده باشد که مبادا بلایی بر او فرود آمده و بدون وصیت بمیرد و واجب است نماز را در اول وقت آن بخواند چون ممکن است تا آخر وقت زنده نباشد. هر یک از شما آن زمان را درک کرد بدون وضو نخوابد و اگر برایش امکان دارد همیشه با وضو باشد چه ترس آن است که مرگ ناگهانی برسد، لذا خوب است با وضو باشد که روح با طهارت خدا را ملاقات نماید. من شما را ترساندم اگر بترسید و آگاه نمودم، اگر آگاه گردید و شما را پند دادم چنانچه پند گیرید پس در پنهانی و آشکار، از خدا بترسید و نباید کسی از شما بمیرد، مگر اینکه مسلمان باشد، زیرا هر کس به جز اسلام آئینی داشته باشد از او پذیرفته نیست و در آخرت زیان کار است.
منبع: بحارالانوار؛ جلد ۹۶؛ صفحه ۳۰۳؛ باب ۳۷؛ ما یثبت به الهلال و أن شهر رمضان ینقص أم لا و حکم صوم یوم الشک
