امام على علیه السلام :
اَطْیَبُ الْعَیْشِ القَناعَةُ
خوشترین زندگى، زندگى با قناعت است.
غررالحکم، ح 2918
اَطْیَبُ الْعَیْشِ القَناعَةُ
خوشترین زندگى، زندگى با قناعت است.
غررالحکم، ح 2918
قال الرضا(ع):
مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ کَمَنْ زَارَنى.
هرکس معصومه را در قم زیارت کند،مانند کسى است که مرا زیارت کرده است.
ناسخ التواریخ، ج ٣، ص ٦٨
همانطور که میدانید دختر بزرگوار امام موسی کاظم(علیهالسلام) امام هفتم شیعیان، حضرت فاطمه معصومه(سلاماللهعلیها) در قم مدفون هستند و مورد توجه عاشقان اهل بیت عصمت و طهارت(علیهمالسلام) قرار دارند. در این نوشتار به بیان اندکی از عظمت این بانوی بزرگ اسلام میپردازیم.
این بانوی بزرگ اسلام و تشیع در نزد خداوند متعال و ائمه اطهار(علیهمالسلام) دارای جایگاه و مقام بلندی است به نحوی که مورد توجه سه امام معصوم بوده و زیارت ایشان توسط امام صادق، امام رضا و امام جواد(علیهمالسلام) مورد تاکید قرار گرفته و هر سه امام همام بیان داشتهاند که زیارت این بانوی بزرگ، رسیدن به بهشت را به همراه دارد، البته به شرط معرفت به او؛ به طور مثال امام رضا(علیهالسلام) فرمودند: ««من زارها عارفاً بحقها فله الجنه: هر کس او را زیارت کند در حالیکه به حق او معرفت دارد، بهشت برای اوست».[1]
تمام تاکید روایت بر روی قید «عارفا بحقها» است، ما در این نوشتار تلاش خواهیم کرد، مقداری این حق را توضیح دهیم تا ان شاءالله با معرفت به مقام رفیع این بانوی نمونه، او را زیارت کنیم. ممکن است برخی که با روایات معصومین(علیهمالسلام) آشنایی کافی ندارند، با خود بگویند حضرت معصومه(سلاماللهعلیها) نیز مانند یکی دیگر از امامزادگان است و فرقی با آنان ندارد و همانطور که به زیارت یک امامزاده دیگر میروند به زیارت حضرت نیز بروند و با این دید او را زیارت کنند که خیلی جایگاه عظیمی ندارد؛ اما این دید اشتباه است و باید گفت این بانوی بزرگ جهان تشیع بسیار والا مقام بوده و دارای عظمتی بسیار است، ما در این مطلب روایاتی را که در عظمت ایشان وارد شده است را بیان کردیم.
اگر به زیارتنامه این بانوی عظیم دقت کنیم، خواهیم دید این عبارت در شأن ایشان وارد شده است: «یا فاطمة إشفَعی لی فی الجنة فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن: ای فاطمه، من را در بهشت شفاعت کن، که همانا برای تو در نزد خداوند متعال شأن و مرتبهای بزرگ است» این زیارت از امام رضا(علیهالسلام) وارد شده است، پس گرفته شده از لسان معصوم است؛ لذا بدون شک حقیقت را بیان میکند، پس حضرت معصومه(سلاماللهعلیها) دارای مقامی عظیم در نزد خداوند متعال است که امام معصوم را بر آن داشته است که از او تجلیل کند.
همچنین این شأن و مرتبه آنقدر بالا و عالیست که باعث شده است خداوند
متعال به او مقام شفاعت عطا کند؛ مقام شفاعت هرگز مقامی کوچک و کمارزش
نیست که خداوند متعال آنرا به راحتی به هر کسی بدهد، بلکه باید شخص در نزد
خداوند متعال دارای قرب و مقام خاصی باشد، تا خداوند متعال به او اینچنین
عنایت کرده و مقام شفاعت را بدهد.
حضرت آیت الله جوادی آملی نیز معتقد است معرفت به حق حضرت
معصومه(سلاماللهعلیها) این است که انسان به مقام و جایگاه او در نزد
خداوند متعال پی ببرد و اقرار کند که ایشان دارای این مقام است. ایشان در
تبیین این بخش از زیارت حضرت معصومه «یا فاطمة إشفَعی لی فی الجنة فإن لَکِ
عِندَ الله شأناً من الشأن» فرمودند: «کسی حق شفاعت دارد که در کنار عدالت
الهی از مظاهر اسمای حسنای خدا باشد. خداوند اگر با عدل خودش با ما رفتار
کند، بسیاری از انسانها آسیب خواهند دید، ولی اگر رحمت او ضمیمهی عدل او
گردد، در این صورت به این کار «شفاعت» میگویند، شما میبینید همه مراجع
بزرگ در کنار قبر کریمه اهل بیت(سلاماللهعلیها) میگویند از ما شفاعت
نما، زیرا در قیامت همگان به شفاعت خاندان پیامبر(صلیاللهعلیهوآله)
نیازمندند.
آنها که اهل بهشتاند به برکت شفاعت، درجاتشان رفیع میشود، همه شیعیان و کسانی که دینشان مورد رضایت خداوند است، نیازمند به شفاعتاند، یا در نجات از جهنّم یا در تخفیف از عذاب و ورود به بهشت یا در ترفیع درجات بهشت، به هر تقدیر در همه این مراحل و درجات به شفاعت نیازمندند. اینکه همه بزرگان در پیشگاه این کریمه عرض میکنند «..إشفَعی لی فی الجنة فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن» معلوم میشود که وجود مبارک این کریمه از ولایت الهی برخوردار است و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمیشود، چنین مقامی را اگر کسی بشناسد و آن حضرت را با این معرفت زیارت کند، استحقاق بهشت را خواهد داشت».[2]
بنابراین با توجه به روایات و این زیارتنامهی زیبا میتوان به جایگاه و شأن این بانوی بزرگ اسلام پی برد، باید دانست که حضرت معصومه(سلاماللهعلیها) مانند حضرت ابوالفضل العباس و حضرت علی اکبر و حضرت زینب کبری دارای شأن و مقامی بیبدیل است و قابل قیاس با دیگر امامزادگان نیست و این مقام آنقدر بالا و عالیست که خداوند متعال به ایشان مقام شفاعت را عطا فرموده است. همچنین باید دانست که حضرت در سایه بندگی، عبادت و طهارت نفس به این مقام رسیده است و گویای بزرگی و منش بالای ایشان است.
در نتیجه: به نظر میرسد قید «عارفا بحقها» به این
معناست که بدانیم ایشان با بقیه امامزادگان در شأن و مرتبه و جایگاه فرق
دارد، و دارای شأن و مقامی بس بالاست؛ این مقام اولا: در سایه تربیت و
تزکیه نفس و طهارت روح و عبادات طولانی به دست آمده است. ثانیا: پاداش این
عبادات و این منزلت، مقام شفاعت است که خداوند متعال به ایشان داده است.
---------------------------------------------------------
پینوشت
[1]. بحارالأنوار، ج 48، ص317.
[2]. خبرگزاری مهر
روى القاضى نور اللّه عن الصادق علیه السلام قال:
إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ أَلَا إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ أَلَا وَ إِنَّ قُمَّ الْکُوفَةُ الصَّغِیرَةُ أَلَا إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا إِلَى قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی اسْمُهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُوسَى وَ تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِمْ.
خداوند حرمى دارد که مکه است پیامبر حرمى دارد و آن مدینه است و حضرت على (ع) حرمى دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از 8 درب بهشت سه درب آن به قم باز مى شود - زنى از فرزندان من در قم از دنیا مى رود که اسمش فاطمه دختر موسى (ع) است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت مى شوند . بحارالانوار(ط-بیروت) ج 57 ، ص 228 ، ح 59
عن سعد عن الرضا(ع) قال:
یا سعد من زارها فله الجنة
بحارالانوار(ط-بیروت) ج 57 ، ص 228 ، ح 60
حَدَّثَنَا أَبِی وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ الْمُتَوَکِّلِ
رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالا حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ
بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ
قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا ع عَنْ زِیَارَةِ فَاطِمَةَ بِنْتِ
مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع فَقَالَ مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ.
عیون اخبار الرضا ج 2 ، ص 267
امام رضا (ع) فرمود- کسى که حضرت فاطمه معصومه را زیارت کند پاداش او بهشت است .
حَدَّثَنِی أَبِی وَ أَخِی وَ الْجَمَاعَةُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ
إِدْرِیسَ وَ غَیْرِهِ عَنِ الْعَمْرَکِیِّ بْنِ عَلِیٍّ
الْبُوفَکِیِّ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنِ ابْنِ الرِّضَا ع قَالَ:
مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ.
کامل الزیارات ص 324
امام جواد علیه السلام - کسى که عمه ام را در قم زیارت کند پاداش او بهشت است .
امام رضا علیه السلام :
من زارها عارفاً بحقّها فله الجنة(1)
کسى که آل حضرت را زیارت کند در حالى که آگاه و متوجه شأن و منزلت او باشد به بهشت مى رود.
لقب «معصومه» را امام رضا(ع) به خواهر خود عطا فرمود:
آن حضرت در روایتى فرمود:
«مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ کَمَنْ زَارَنى.» (2)
«هرکس معصومه را در قم زیارت کند،مانند کسى است که مرا زیارت کرده است.»
این لقب، که از سوى امام معصوم به این بانوى بزرگوار داده شده، گویاى جایگاه والاى ایشان است.
امام رضا(ع) در روایتى دیگر مى فرماید:
هرکس نتواند به زیارت من بیاید، برادرم را در رى یا خواهرم را در «قم» زیارت کند که ثواب زیارت مرا در مى یابد.
لقب دیگر حضرت معصومه(س) «کریمه اهل بیت» است. این لقب نیز بر اساس رؤیاى صادقانه یکى از بزرگان، از سوى اهل بیت به این بانوى گرانقدر داده شده است. ماجراى این رؤیاى صادقانه بدین شرح است :
مرحوم آیت اللّه سیّد محمود مرعشى نجفى، پدر بزرگوار آیت اللّه سید شهاب الدین مرعشى (ره) بسیار علاقه مند بود که محل قبر شریف حضرت صدّیقه طاهره (س) را به دست آورد. ختم مجرّبى انتخاب کرد و چهل شب به آن پرداخت. شب چهلم پس از به پایان رساندن ختم و توسّل بسیار، استراحت کرد. در عالم رؤیا به محضر مقدّس حضرت باقر(ع) و یا امام صادق (ع) مشرّف شد.
امام به ایشان فرمودند:
«عَلَیْکَ بِکَرِیمَةِ اَهْل ِ الْبَیت ِ.»
یعنى به دامان کریمه اهل بیت چنگ بزن .
ایشان به گمان اینکه منظور امام (ع) حضرت زهرا(س) است، عرض کرد: «قربانت گردم، من این ختم قرآن را براى دانستن محل دقیق قبر شریف آن حضرت گرفتم تا بهتر به زیارتش مشرّف شوم.»امام فرمود: «منظور من، قبر شریف حضرت معصومه در قم است.» سپس افزود:«به دلیل مصالحى خداوند مى خواهد محل قبر شریف حضرت زهرا(س) پنهان بماند; از این رو قبر حضرت معصومه(س) را تجلّى گاه قبر شریف حضرت زهرا(س) قرار داده است. اگر قرار بود قبر آن حضرت ظاهر باشد و جلال و جبروتى براى آن مقدّر بود، خداوند همان جلال و جبروت را به قبر مطهّر حضرت معصومه(س) داده است.»مرحوم مرعشى نجفى هنگامى که از خواب برخاست، تصمیم گرفت رخت سفر بر بندد و به قصد زیارت حضرت معصومه (س) رهسپار ایران شود. وى بى درنگ آماده سفر شدو همراه خانواده اش نجف اشرف را به قصد زیارت کریمه اهل بیت ترک کرد. (3)
1- بحارالانوار(ط-بیروت) ج ٤٨ ، صفحه 317
2- ناسخ التواریخ، ج ٣، ص ٦٨، به نقل از کریمه اهل بیت، ص ٣٢
3- زبدة التصانیف، ج ٦، ص ١٥٩، به نقل از کریمه اهل بیت، ص ٣
درباره
فضیلت زیارت حضرت معصومه (علیهاالسلام) روایات متعددّی از سوی امامان
معصوم علیهمالسلام صادر گردیده است که هم بر منزلت و قداست این بانوی
بزرگوار دلالت میکند و هم پاداش زیارتش را بیان میدارد؛ پاداشی بزرگ و بی
مانند که همانند آن برای غیر امام معصوم علیهالسلام کم نظیر است.
اینک چند روایت نقل میکنیم:
1. امام رضا علیه السلام فرمود: «مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّةُ»(1)؛ «کسی که فاطمه معصومه را زیارت کند بهشت برای او خواهد بود.»
2. امام جواد علیه السلام فرمود: «مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ»(2)؛ «کسی که قبر عمهام را در قم زیارت کند، بهشت برای او است.»
3. امام رضا علیه السلام فرمود: «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَّةُ»(3)؛ «کسی که فاطمه معصومه را زیارت کند، در حالی که حق او را بشناسد، بهشت برای او است.»
4. امام صادق علیه السلام فرمود: «... وَ لَنا حَرَماً و هُو قُمُّ و سَتُدْفَنُ فیها اِمْرَأَةٌ مِنْ وُلْدی تُسمَّی فاطِمَةَ، مَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ»(4)؛ «... و برای ما حرمی است و آن شهر قم است و به زودی زنی از فرزندان من در آن جا دفن میشود که نامش فاطمه میباشد. هر کس او را زیارت کند، بهشت برای او واجب است.»
5. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «مَنْ زارَنی اَوْ زارَ اَحَداً مِنْ ذُرِّیَّتی، زُرْتُهُ یومَ الْقِیامَةِ فَاَنْقَذْتُهُ مِنْ اَهْوالِها»(5)؛ «آن کس که مرا یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت او را دیدار خواهم کرد و از ترس و وحشت آن روز، نجاتش خواهم داد.»
در کتاب تحفة المظفریه فی تذکرة اولاد الائمة در شرح اولاد حضرت امام همام موسی الکاظم علیهالسلام ذکر شده که در ثواب زیارت حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام مدفونه در قم، چهار حدیث از سه امام وارد شده است.
1- از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام که میفرماید: به درستی که از برای خداوند تعالی حرمی است که او مکه است، و از برای حضرت رسول صلی الله علیه وآله حرمی است که او مدینه است، و از برای حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام حرمی است که او کوفه است، و از برای ما اهل بیت حرمی است که او قم است. زود است دفن شود در او زنی از فرزندان من که اسم او فاطمه است: «من زارَها وَجَبت له الجنّة(6)؛ کسی که زیارت کند او را، بهشت بر او واجب است»، و در خبر دیگری آمده است: «اِنَّ زیارتها تعادل الجنّة.»(7)
2- از حضرت علی بن موسی الرضا علیهماالسلام در جواب سعد بن سعد که سؤال میکند از فاطمه دختر موسی بن جعفر علیهماالسلام، میفرماید: «من زارها فله الجنة»(8)؛ کسی که زیارت کند او را به بهشت میرود.
3- نیز از آن حضرت است که میفرماید به سعد، از ما نزد شما قبری است؟ عرض میکند: بلی، پدر و مادرم به فدای تو باد! فاطمه دختر موسی بن جعفر است؟ میفرماید: «من زارها عارفاً بحقها فله الجنة»(9)؛ کسی که با معرفت و شناخت ایشان را زیارت کند، پاداشش بهشت است.
4- حضرت امام محمد تقی علیه السلام میفرماید: «من زار عمّتی بقم فله الجنّة»(10)؛ کسی که زیارت کند عمه مرا در قم، بهشت برای او است.
پینوشتها:
1- کامل الزیارات، ص 536، ح 826/ بحارالانوار، ج 102، ص 265/ ثواب الاعمال، ص 124/ عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 267.
2- کامل الزیارات، ص 536، ح 827.
3- بحارالانوار، ج 102، ص 266.
4- همان، ص 267.
5- کامل الزیارات، ص 11.
6- بحارالانوار، ج 48، ص 316 - 317.
7- مفاتیح الجنان، ص 1023؛ بحار، ج 48، ص 317.
8- بحارالانوار، ج 48، ص 316 - 317.
9- بحارالانوار، ج 48، ص 316 - 317.
10- همان، ج 102، ص 265 - 266.
منابع:
قم در عصر حضور ائمه و غیبت صغری، غلامعلی عباسی.
شرح احوال حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام و امامزادگان شهر قم، تألیف شیخ محمدجواد شاه عبدالعظیمی .
قال الصادق (ع)
أَفضَلُ الأعمَالِ إلَی الله الصَّلاة لِوقتِها و بِرُّ الوالِدَین و الجَهادُ فِی سَبِیل الله
بهترین اعمال نزد خداوند، نمازاول وقت است. پس از آن نیکی بر پدر و مادر، و سپس جهاد در راه خدا است.
بحار الانوار، ج 3، ص 85
مختصری از زندگینامه امام جعفر صادق(ع):
امام صادق (علیه السلام) در روز 17 ربیع الاول سال 83 هجری قمری در مدینه
متولد گردید. پدر گرامی آن حضرت، امام محمد باقر (علیه السلام) و مادر
ارجمندش ام فروه، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر می باشد. نام شریفش جعفر و
لقب معروفش صادق و کنیه اش ابوعبدالله می باشد. شهادت آن حضرت در 25 شوال
سال 148 هجری قمری، در 65 سالگی، به دستور منصور دوانیقی، خلیفه ستمگر
عباسی، به وسیله سمی که به آن بزرگوار خوراندند، در شهر مدینه اتفاق افتاد،
و محل دفنش در قبرستان بقیع است.
امام جعفر صادق (علیه السلام) تلاش و کوشش خود را با مساعی علمی آغاز و
حوزه فکری و ثمربخش خویش را که بزرگان فقها و متفکران از آن بیرون آمدند،
در صفوف امت، افتتاح کرد و با تربیت شاگردانی دانشمند، ذخیره علمی بزرگی
برای امت برجای گذاشت. بعضی از شاگردان نامی آن بزرگوار عبارتند از: هشام
بن حکم و مؤمن طاق و محمد بن مسلم و زرارة بن اعین و ... که هر یک چهره های
درخشانی از تربیت شدگان مکتب آن حضرتند. حرکت علمی او آن سان گسترش یافت
که سراسر مناطق اسلامی را دربر گرفت و مردم از علم او سخن ها می گفتند و
شهرتش در همه شهرها و دیارها پیچیده بود.
جاحظ در مورد امام صادق (علیه السلام) می گوید:«امام صادق چشمه های دانش و
حکمت را در روی زمین شکافت و برای مردم درهایی از دانش گشود که پیش از او
معهود نبود و جهان از دانش وی سرشار گردید.»هدف امام صادق (علیه السلام) از
گسترش برنامه فرهنگی، چاره جهل امت و تقویت عقیده به مکتب اسلام و نیز
ایستادگی در برابر امواج کفرآمیز و شبهه های گمراه کننده و حل مشکلات ناشی
از انحراف حکومت بود.
تلاش آن حضرت از طرفی مقابله با امواج ناشناخته و فاسد اوضاع سیاسی عهد
امویان و عباسیان بود که انحرافات عقیدتی آن، بیشتر معلول ترجمه کتاب های
یونانی و فارسی و هندی و پدید آمدن گروه های خطرناک از جمله غلات و زندیقان
و جاعلان حدیث و اهل رأی و متصوفه بود که زمینه های مساعد رشد انحراف را
به وجود آورده بودند. امام (علیه السلام) در برابر تمامی آنها ایستادگی کرد
و با همه مناظره و مباحثه کرد و خطر افکارشان را برای ملت اسلام افشا نمود
و از طرف دیگر، با تلاش های خستگی ناپذیر، مفاهیم عقیدتی و احکام شریعت را
منتشر ساخت و آگاهی علمی را پراکند و توده های عظیم دانشمندان را به منظور
آموزش مسلمانان مجهز ساخت.
امام صادق (علیه السلام) مسجد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را در
مدینه محل تدریس خویش قرار داد و مردم، دسته دسته از دور و نزدیک به آنجا
می شتافتند و سؤالات گوناگون خود را مطرح و جواب لازم را دریافت می نمودند.
از جمله استفاده کنندگان از محضر آن بزرگوار، مالک بن انس و ابوحنیفه و
محمد بن حسن شیبانی و سفیان ثوری و ابن عینیه و یحیی بن سعید و ایوب
سجستانی و شعبة بن حجاج و عبدالملک جریح و دیگران بودند.
امام صادق(علیه السلام) به پیروان خود فرمان داد که به حاکم منحرف پناه
نبرند و از داد و ستد و همکاری با او خود داری کنند و به اصحاب و دوستان
خود سفارش می کرد که در هر کار، مخفیانه عمل کنند و تقیه را رعایت نمایند و
در هر عملی که انجام می دهند توجه کامل داشته باشند که دشمنان و مخالفان
شان متوجه آن نشوند. آن حضرت مردم را بر آن می داشت تا در قیامی که زید بن
علی بن الحسین (علیه السلام) بر ضد دولت امویان کرده بود، پشتیبان زید
باشند. هنگامی که خبر قتل زید به او رسید بسیار ناراحت شد و اندوهی عمیق به
او دست داد و از مال خود به خانواده هر یک از یاران زید که با او در آن
واقعه آسیب دیده بودند هزار دینار داد و نیز هنگامی که جنبش بنی الحسن
(علیه السلام) شکست خورد، امام را حزن و اندوه فرا گرفت و سخت بگریست و
مردم را مسؤول کوتاهی در برابر آن جنبش دانست. با این حال، آن حضرت از در
دست گرفتن حکومت، خودداری فرمود و این کار را به وقتی موکول کرد که نقش
دگرگون سازی امت را ایفا کند و در مجرای افکار امت تأثیر گذارد و انحراف
های گوناگونی را که واقعیات سیاسی و اجتماعی روز به وجود آورده بود تصحیح
نماید، آنگاه در داخل امت عهده دار تجدید بنا شود و امت را آماده سازد تا
در سطحی درآیند که بتوانند حکومتی را که خود می خواهند، تشکیل دهند.
امام صادق در نگاه دیگران
ابوحنیفه، پیشوای مشهور فرقه حنفی، گفته است:«من دانشمند تر از جعفربن محمد
ندیده ام.» «لو لا السنتان لهلک نعمان»؛ یعنی اگر آن دو سال (شاگردی من
نزد او) نبود، نعمان هلاک می شد. (اسم ابوحنیفه نعمان بن ثابت بوده است).
مالک، پیشوای فرقه مالکی، گفته است: «مدتی نزد جعفر بن محمد رفت و آمد می
کردم، او را همواره در یکی از سه حالت می دیدم؛ یا نماز می خواند یا روزه
بود و یا قرآن تلاوت می کرد، و هرگز او را ندیدم که بدون وضو حدیث نقل
کند.»
اکنون از باب تیمن و تبرک و جهت بهره مندی بیشتر، سخنی چند از آن امام بزرگوار را ذکر می کنیم؛
کمال احسان
«لایتم المعروف الابثلاث خصال؛ تعجیله و تقلیل کثیره و ترک الامتنان به»
احسان و نیکی کامل نباشد، مگر با سه خصلت؛ شتاب در آن، کم شمردن بسیار آن، و
منت ننهادن بر آن.
محاسبه نفس
«حق علی کل مسلم یعرفنا ان یعرض عمله فی کل یوم و لیله علی نفسه فیکون
محاسب نفسه، فان رای حسنه استزاد منها، و ان رای سیئه استغفر منها لئلایخزی
یوم القیمه» بر هر مسلمانی که ما را بشناسد، سزاوار است که در هر شبانه
روز، عملش را بر خود عرضه دارد و خود حسابگر خویش باشد، اگر حسنه دید بر آن
بیفزاید، و اگر گناه دید از آن آمرزش خواهد تا اینکه روز قیامت رسوا نشود.
استقامت
«لو ان شیعتنا استقاموا لصافحتهم الملائکه ولاظلهم الغمام و لاشرقوا نهارا و
لاکلوا من فوقهم و من تحت ارجلهم و لما سالوا الله شیئا الااعطاهم» اگر
شیعیان ما استقامت می ورزیدند، هر آینه فرشتگان با آنها دست می دادند و
ابرها بر آنها سایه می انداخت و در روز می درخشیدند و از بالای سر و زیر
پای خود روزی می خوردند و چیزی از خدا نمی خواستند مگر اینکه به آنها عطا
می کرد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری (www.leader.ir)
قال علی (ع):
اَلتَّوفیقُ مِنَ السَّعادَةِ وَ الْخِذلانُ مِنَ الشَّقاوَةِ؛
توفیق [انجام کار نیک] از خوشبختى و بى توفیقى از
بدبختى است.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 12، ح 70