روزه بر همه کسانى که شرایط لازم را دارند، واجب است؛ مگر بر کسانى که عذرهایى همچون بیمارى و ... دارند که البته آنها نیز باید حرمت این ماه را نگه دارند. در این بین عذرهاى بى اساسى وجود دارد که پذیرفته نیست، مانند: زمان امتحان،شغل هاى سخت،زمان کشاورزى،سحرى نخوردن،ضعیف بودن، عدم رضایت پدر یا شوهر، مسافر بودن تا قبل از حد ترخص و ... اگر کسى به بهانه هاى فوق روزه خود را بخورد کفاره دارد.
منبع: احکام دو دقیقه ای
برای تقویت معاش و گشایش_روزی در ماه مبارک رمضان، دعای «یا مُفَتِّحُ الْأَبْوَابِ» بسیار مؤثر است. این دعا را میتوانید هر شب بعد از نمازها یا در سحرگاهان بخوانید. همچنین خواندن سورهی واقعه هر شب در این ماه، برای افزایش روزی توصیه شده است (منبع: ثواب الاعمال، شیخ صدوق).
صدقه دادن به ویژه در روزهای پنجشنبه و جمعه نیز از اعمالی است که در روایات برای گشایش روزی بسیار تأکید شده است (کافی، جلد ۴)
از طرف دیگر به دعا خیلی سفارش شده است که در این ماه زیاد دعا کنید. مثلاً راجع به قرآن صاعد، امامعلی(ع) می فرماید: «عَلَیکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِکَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ»
1/؛ در ماه رمضان زیاد دعا و استغفار کنید. یا در خطبه ای که پیغمبراکرم (ص) قبل از ماه مبارک رمضان خواندند، آمده است که حضرت فرمودند: «دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ»
2/؛ با همان تعبیر من که در ماه مبارک رمضان، حجابی در کار نیست و تمام حُجب برطرف می شود. اینکه گفتم: بررسی دعاهای ما در این ماه، هیچ معطّلی ندارد، برای همین است؛ تسریع در اجابت هم بعداز آن مطرح است. اگر من این تعبیر را بیان کنم، تعبیر ساده و پائینی است ولی خوب است، عبد، هر گره کوری که داشته باشد و در ماه مبارک رمضان با ربّ خود در میان بگذارد، آن را باز می کند. در روایات داریم که شب اوّل ماه مبارک رمضان، درهای آسمان ها باز می شود و تا آخرین شب ماه مبارک رمضان بسته نمی شود. در این زمینه روایات متعدّدی داریم. این اشاره به همین معناست که حُجب برطرف می شود و کنار می رود. حالا ممکن است این تعبیر کوتاه باشد؛ ولی گویای این است که من نشسته ام و دارم با خدای خود حرف می زنم، او هم حاضر است و دارد به حرف های من گوش می کند. اگر او را نمی بینم، او من را می بیند. اگر حرف های او را نمی شنوم، او حرف های مرا می شنود. چه بسا من نتوانم دردهای خودم را درست بگویم، ولی او بهتر از من بداند.
منابع :
الکافی، ج4، ص88- وسائل الشیعه، ج 10، 309- بحارالأنوار، ج 93، ص378
وسائل الشیعه، ج 10، ص313- بحارالانوار، ج93، ص356
همه مراجع (به جز سیستانى، مکارم و وحید): خیر، در حکم وطن محسوب نمى شود.
آیه اللَّه سیستانى: اگر براى مدت دو سال یا بیشتر، دو روز در هفته کاملًا مى ماند؛ آنجا در حکم وطن است.
آیه اللَّه مکارم: اگر براى مدت یک سال یا بیشتر، سه روز در هفته کاملًا مى ماند؛ آنجا در حکم وطن است.
آیه اللَّه وحید: اگر براى مدت یک سال یا بیشتر، چهار روز در هفته در سفر باشد؛ آنجا در حکم وطن است.
منبع : احکام کاربردی
حیفنون روزه بوده اما با شنیدن اذان ظهر ، افطار کرد گفتن پس چرا الآن افطار کردی؟ گفت : خب اذان گفتن گفتنش اینکه اذان_ظهر بود گفت : وای خداااااا ... چقدر شبیه اذان_مغرب بود
خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمیکند.
خوردن و آشامیدن هرچیزی روزه را باطل میکند؛ خواه کم باشد یا زیاد، خوردن آن معمول باشد یا نباشد مثل کاغذ و سنگ و...
اگر شخص موقعی که مشغول خوردن غذاست، بفهمد وقت اذان_صبح شده،
باید لقمـه را از دهان بیرون بیاورد.
و اگر عمداً آن را فرو ببرد، روزهاش باطل میشود.
منبع : احکام کاربردی
کسی که میداند روزه برای او ضرر دارد یا خوف ضرر داشته باشد باید روزه را ترک کند و اگر روزه بگیرد صحیح نیست بلکه حرام است، خواه این یقین و خوف از تجربهی شخصی حاصل شده باشد یا از گفتهی پزشک امین یا از منشأ عقلایی دیگر.
ملاک تأثیر روزه در ایجاد بیماری یا تشدید آن و عدم قدرت بر روزه گرفتن، تشخیص خود روزهدار نسبت به خودش است، بنابراین اگر پزشک بگوید روزه ضرر دارد، اما او با تجربه دریافته است که ضرر ندارد باید روزه بگیرد، همچنین اگر پزشک بگوید روزه ضرر ندارد ولی او بداند روزه برایش ضرر دارد یا خوف ضرر داشته باشد نباید روزه بگیرد
هرگاه عقیدهاش این بود که روزه برای او ضرر ندارد و روزه گرفت و بعد فهمید روزه برای او ضرر داشته باید قضای آن را به جا آورد.
پزشکانی که بیماران را از روزه گرفتن به دلیل ضرر داشتن منع میکنند گفتهی ایشان در صورتی معتبر است که اطمینان آور باشد یا باعث خوف ضرر شود و در غیر این صورت اعتباری ندارد.
منبع : احکام دو دقیقه ای
یومُ الشَّک روزی از ماه قمری که بهعلت عدم رؤیت هلال معلوم نیست آخرین روز ماه قبلی است یا آغازین روز ماه بعدی. یومالشک غالباً برای روز مشکوک میان آخر ماه شعبان و اول ماه رمضان بهکار میرود.
یومالشک در فقه احکام خاصی دارد. طبق قاعده استصحاب، این روزِ مشکوک جزو ماه شعبان بوده و روزۀ آن همچون بقیه روزهای این ماه واجب نیست، اما میتوان نیت روزه مستحبی یا قضا کرد.اگر کسی در این روز نیت روزه ماه رمضان کند، روزه او حرام خواهد بود.
اگر فردی این روز را روزه گرفت و بعدا مشخص شد که ماه رمضان بوده، روزه او، روزۀ ماه رمضان حساب میشود و اگر مشخص شد که آخر ماه شعبان بوده، روزه مستحبی یا روزه قضایی که نیت کرده محسوب میشود.
اگر کسی در یومالشک روزه نگرفت و قبل از ظهر مشخص شد که آن روز اول ماه رمضان است، اگر مُبطِلات روزه را مرتکب نشده، باید نیت روزه ماه رمضان کند و روزهاش صحیح است و اگر بعد از ظهر مشخص شد که آن روز، روز اول ماه رمضان است و یا یکی از مبطلات را انجام داده بود، روزه آن روز صحیح نیست؛ ولی باید تا اذان مغرب از کاری که روزه را باطل میکند خودداری نموده و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا کند.
منبع : ویکی شیعه
بسیاری از افراد بدون توجه به زمان وجوب کفاره**، آن را **قبل از رمضان سال بعد پرداخت میکنند. اما آیا این کار صحیح است؟!
نظر مراجع عظام تقلید:
امام خامنهای (مد ظله العالی):
سؤال: کسی که به علت بیماری روزه نگرفته و مطمئن است بیماریاش دائمی است**، آیا میتواند **قبل از ماه رمضان بعدی کفاره (فدیه) را بپردازد؟
پاسخ: مجزی نیست. (صحیح نمیباشد.)
آیتالله مکارم شیرازی:
کسی که به دلیل عذر شرعی روزه نگرفته و میداند تا رمضان آینده هم توانایی قضا ندارد**، میتواند **بعد از همان روز کفاره را بپردازد.
اما اگر قبل از رمضان قصد پرداخت کفاره تمام روزهها را داشته باشد، این کار صحیح نیست.
آیتالله سیستانی:
پرداخت کفاره قبل از تمام شدن زمان قضا (یعنی قبل از گذشت یک سال قمری از ماه رمضان) صحیح نیست و فرد باید تا آن زمان صبر کند.
نتیجه: برای پرداخت کفاره، باید منتظر ماند تا زمان قضا بگذرد! عجله در این امر باعث بریءالذمه شدن فرد نمیشود!
منبع : احکام کاربردی
1/ قبلا وضو داشته و نمی داند وضویش باطل شده یا نه ؟← این شخص با همین حالت می تواند نماز بخواند ، چه این شک قبل از ورود در نماز پیش آید یا در بین نماز یا بعد از نماز . (۱)
2/ قبلا وضو نداشته و نمی داند وضو گرفته یا نه ؟ این حالت به سه قسم تقسیم می گردد:
الف) قبل از این که وارد نماز شود ، شک می کند وضو گرفته یا نه ؟← این شخص باید برای نماز خود وضو بگیرد. (۲)
ب) درحال نماز شک می کند وضو گرفته یا نه ؟← این شخص بنا می گذارد که وضو ندارد یعنی باید نماز را بشکند و وضو بگیرد و نماز را از اول شروع کند. (۳)
ج) بعد از نماز شک کند وضو گرفته یا نه ؟ ( یعنی نمازی که خواند با وضو بود یا نه )← در این صورت نمازی که خوانده درست است ؛ ولی باید برای نماز بعد وضو بگیرد. مثلا بعد از نماز ظهر شک کرد نمازش را با وضوخوانده یا نه ، نماز ظهری که خوانده صحیح است ؛ ولی برای نماز عصرش باید وضو بگیرد. (۴)
-----------------------------------------------------
۱ - توضیح المسا ئل محشی ، ج۱ ، ص ۱۷۹.
۲ - همان.
۳ - همان ، ص ۱۸۰.
۴ - همان.
منبع: احکام کاربردی
پاسخ نذر التزام به کاری است برای خداوند متعال به نحو مخصوص؛ و بهمجرد نیت منعقد نمیشود و باید صیغه نذر خوانده شود. البته لازم نیست به عربى بخوانند، پس اگر نذر کننده بگوید: " چنانچه مریض من خوب شود، براى خدا بر عهده ی من است که فلان مبلغ به فقیر بدهم"، نذر او صحیح است. توضیح در نذر باید صیغه خوانده شود (۱) و لازم نیست آن را به عربی بخوانند؛ پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است (۲) که ده تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است (۳). (۱) (فاضل): و اگر صیغه نذر خوانده نشود، نذر منعقد نمیشود و چیزی واجب نمیشود.. (۲) (صافی): اگر بگوید از برای خدا بر من، یا بر عهده من یا بر ذمه من است که اگر مریض من خوب شود.. (۳) (فاضل): و باید «برای خدا» به زبان گفته شود و قصد آن در دل کافی نیست.
️(سیستانی):در نذر باید صیغه خوانده شود، و لازم نیست آن را به عربی بخواند، پس اگر بگوید چنانچه مریض من خوب شود برای خدا بر من است که ده تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است، و اگر بگوید برای خدا نذر کردم چنین کنم، ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید عمل کند، ولی اگر نام خدا را نبرد و فقط بگوید نذر کردم، یا نام یکی از اولیای خدا را ببرد نذر صحیح نیست. و نذر اگر صحیح بود و مکلف به نذر خود عمداً عمل نکرد گناه کرده است، و باید کفاره بدهد، و کفاره وفا نکردن به نذر مانند کفاره مخالفت قسَم است، که بعداً خواهد آمد.
️(مکارم): مسأله نذر در صورتی صحیح است که برای آن صیغه خوانده شود، خواه به عربی باشد یا به زبانهای دیگر. بنا بر این اگر بگوید چنانچه فلان حاجت من روا شود، برای خدا بر من است که فلان مقدار مال را به فقیر بدهم نذر او صحیح است؛ بلکه اگر بگوید نذر میکنم برای خدا اگر فلان حاجت من روا شود، فلان کار خیر را انجام دهم، کافی است.
️(بهجت): مسأله کسی که نذر میکند، باید به قصد قربت و نزدیک شدن به خداوند متعال نذر کند؛ بنا بر این اگر برای خدا نذر نکند، صحیح نیست، بنا بر این کافی است موقع نذر کردن بنا بر أظهر بگوید «للّه ِ عَلَی َّ»، یعنی: «برای خداوند، به عهده من باشد که فلان کار را انجام بدهم» و اگر کسی که عربی نمیداند ترجمه آن را به هر زبانی بگوید کافی است.
️(زنجانی): مسأله نذر نیازمند صیغه است، و در صیغه نذر باید نام خداوند به زبان جاری گردد، ولی سایر اجزاء صیغه لازم نیست با لفظ باشد، بلکه میتواند با نوشتار یا انجام کاری باشد، همچنین لازم نیست نام خدا به لفظ عربی برده شود پس اگر مثلًا بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است که هزار تومان به فقیر بدهم نذر او صحیح است.
منبع:احکام کاربردی